به گزارش فرهنگ امروز به نقل از ایبنا؛ «ماجرای ژاندارمری قم»، «تبریز دموکرات» و «فرار مسببین، سرکوب مصلحین» عناوین سه فصل تنظیم‌شده این کتاب را تشکیل می‌دهند. همچنین در پایان این کتاب پییوست‌هایی از «جرایم لاهوتی در قم» و «بیانیه‌های لاهوتی» آمده است.
در پشت جلد کتاب «کودتای لاهوتی: تبریز: بهمن ۱۳۰۰» آمده است: «ابوالقاسم لاهوتی مدت‌ها پیش از آن‌که به عنوان شاعری انقلابی شهرت یابد، صاحب‌منصبی بود مشهور به انقلابی‌گری. سرگذشت او در این دوره پرفراز و نشیب که با ورودش به خدمت نیروی ژاندارم در سال‌های بعد از انقلاب مشروطیت آغاز می‌شود، بخش نخست این کتاب را تشکیل می‌دهد و ماجرای تصرف تبریز به دست او و ژاندارم‌های هوادارش و از آن مهم‌تر چگونگی واکنش نیروهای سیاسی شهر در برابر این حرکت، بخش دوم آن را.»
کاوه بیات، تاریخ‌نگار و پژوهشگر ایرانی (متولد ۱۳۳۳) در مقدمه کتاب درباره شخصیت لاهوتی می‌نویسد: «در تاریخ ادبیات ایران لاهوتیِ شاعر با مجموعه‌ای از غزلیات، منظومه‌ها و قطعات گوناگون از موقعیت ثابت و شناخته‌شده‌ای برخوردار است. برخی از اشعارش را مردم در دل دارند، مجموعه یا منتخبی از آنها نیز به تفاریق منتشر شده و کم و بیش در دسترس است. ولی از لحاظ تاریخی، ماژور ابوالقاسم‌خان لاهوتی افسر ژاندارم و رهبر کودتای تبریز در بهمن ۱۳۰۰ از موقعیتی همسنگ موقعیتش در تاریخ ادبیات معاصر ایران برخوردار نیست. در واقع می‌توان گفت که از بسیاری جهات این موقعیت ادبی، موقعیت تاریخی او را نیز تحت‌الشعاع قرار داده است؛ نه فقط گاه و گداری برداشتی مبتنی بر اشعار و سروده‌های او جایگزین زندگی‌نامه او شده است که حب یا بغض برآمده از موقعیت او در مقام یک شاعر انقلابی نیز مانع از آن بوده که از حیات غیر ادبی او تصویری مطابق با داده‌های تاریخ فراهم آید.»
نویسنده در ادامه کتاب درباره جعل نوشته «شرح زندگانی من» تالیف لاهوتی چنین می‌نویسد: «هم‌زمان با اوج گرفتن شهرت و آوازه لاهوتی در مقام شاعری انقلابی، یعنی از هنگامی‌که با دامن‌گرفتن تبلیغات کمونیستی در ایران بعد از شهریور ۱۳۲۰ لاهوتی به سراینده‌ای تبدیل شد که برای نخستین مرتبه در سرزمینی که استثمار و مفتخوری حکمفرما است، برای آزادی صنف ستمکش یعنی کارگر و برزگر جنگ را آغاز و از طبع گهربار و اشعار آبدار خود برای این مبارزه استفاده کرده است. لزوم مقابله با این شهرت و اعتبار نیز از دید حرکت‌های ضد کمونیستی وقت پنهان نماند و مهم‌ترین اقدامی که در این زمینه صورت گرفت جعل و نشر نوشته‌‌ای بود موسوم به شرح زندگانی من. در این کتاب که نخست به صورت متن افست شده یک دست‌نوشته منتشر شد «لاهوتی» پس از اشاره‌ای مختصر به دوران جوانی و سال‌های کار و فعالیت در ایران، کل کتاب را به افشای نظام حاکم در شوروی و برنامه‌های سیاسی آن برای ایران اختصاص داده است.»
بیات در معرفی کتاب خود می‌نویسد: «در این بررسی که به دو دوره مشخص از زندگی لاهوتی پرداخته شده است، یعنی دوران ریاست او بر ژاندارمری قم (۳۲-۱۳۰۰ ه ق) و کودتای وی در تبریز (بهمن ۱۳۰۰) سعی شده است با استفاده از اسناد و نوشته‌هایی که یا تاکنون مورد توجه لازم قرار نگرفته‌اند یا اسنادی که به تازگی در دسترس آمده‌اند شرح بالنسبه واقعی‌تری از دوران نظامی‌گری لاهوتی به دست آید و طبیعتا در حاشیه این بررسی برخی شایعات و افسانه‌های رایج درباره این دو دوره زندگانی وی به طور کلی و یا در مواردی خاص مانند داستان پرونده لاهوتی در ایام ژاندارمری قم، به صورتی مشخص مورد نقد و بازبینی قرار گرفته است.»
در بخشی از این کتاب درباره لاهوتی چنین می‌خوانیم: «تا پیش از ژاندارمری دولتی ایران در سال ۱۳۲۹ ه. ق، یعنی چند صباحی بعد از پیروزی مشروطیت و برکناری محمدعلی‌شاه، از فعالیت‌های اجتماعی و سیاسی ابوالقاسم خان لاهوتی آگاهی روشنی در دست نیست. می‌دانیم در سال ۱۳۰۵ در کرمانشاه به دنیا آمد، و با پشت سر گذاشتن دوره‌ای از دروس متعارف وقت – مکتبخانه و مقدمات علوم دینی- همانند پدرش میرزا احمدخان الهامی، ذوق شعر و شاعری یافت. براساس یکی از اشعار دیوانش نتیجه گرفته‌اند که در خلال جنگ‌های مشروطه در صفحات غربی و شمالی کشور فرماندهی یکی از دسته‌های مجاهد را بر عهده داشت، و شاید بر همین اساس بود که در پی فتح طهران، او نیز مانند گروهی از دیگر مجاهدان مشروطه به نظمیه یپرم‌خان راه یافت که یک واحد ژاندارم نیز داشت.»
همچنین در فصل سوم کتاب، صفحه ۱۰۵ درباره «سرنوشت لاهوتی» پس از یک رشته اقدامات سیاسی‌اش می‌خوانیم: «اگرچه تا مدت زمانی در برخی منابع و گزارش‌های دولتی از وی به عنوان یکی از عناصر هرج و مرج‌طلب ایرانی.. که بر ضد نام مقدس و دولت ایران نشریاتی منتشر می‌کنند یاد می‌شد ولی با مشارکت فزاینده او در حیات سیاسی و فرهنگی جمهوری نو بنیاد و دورافتاده تاجیکستان از سال‌های میانی دهه ۱۳۰۰ شمسی به بعد، و به همین نسبت غیبت کاملا مشخص وی از عرصه فعالیت کمونیست‌های ایرانی در سال‌های مورد بحث، به سختی می‌توان او را شخصیتی یافت با افسانه‌های رایج پیرامون شخصیت انقلابی او.»
چاپ نخست کتاب «کودتای لاهوتی: تبریز: بهمن ۱۳۰۰» تالیف کاوه بیات در ۱۵۲ صفحه، شمارگان یک‌هزار و ۱۰۰ نسخه، بهای ۷ هزار تومان از سوی نشر پردیس دانش چاپ و منتشر شده است.
نظر شما